Zümrüt Palas

Ressam Hamit Görele. Resimlerine aşina olmayanlar bile bilir ismini diye düşünüyorum.

Özetle…

Giresun’da doğmuş, Güzel Sanatlar Akademisi’nde Hikmet Onat ve İbrahim Çallı’nın öğrencisi olmuş, 1928’de mezun olduktan sonra Avrupa Resim Yarışması’nda ikinci olmuş, devlet bursuyla Paris’e giderek Andre Lhote ve Fernand Leger’in atölyelerinde öğrenim görmüş. 

1930’da ‘Firavunun Eşi’ ve ‘Odalık’ adlı eserleri, Grand Galerie Moderne’de açılan karma sergiye kabul edilerek Paul Cezanne, Andre Lhote, Bonnard, Pablo Picasso ve Henri Matisse gibi dönemin önemli ressamlarının yapıtlarıyla birlikte sergilenmiş.

Türkiye’de de -bilmem ‘yeterince’ midir- pek çok ödül almış bir sanatçı…

Ve onun resimleri -orada oturanlar ne şanslılar ki- Kurtuluş’ta bir apartmanın girişinde de yer almış yıllar yıllar boyunca… 

Geçen bir arkadaşımdan şu mesaj geldi “Şişli, İskenderoğlu Sokak’ta kentsel dönüşüm için bekleyen Zümrüt Palas’ın girişinde yer alan bu resimlerden birinde (ilki) Hamit Görele imzası var. Cumhuriyet dönemi Türk resminin büyük ustalarından…”

Milyon fotoğraflı arşivime baktım, binanın dışını ve kapısından resimlerin bir kısmını çekmişim ama kapı kapalıymış herhalde “iş, yarım kalmış”.

Pazar günü gittim, şans açıktı Zümrüt Palas’ın kapısı.

Bina da bana pek güzel göründü. Bina kentsel dönüşüme girerse resimlere ne olacak? Bu durumda kurtarma işlemleri yapılabiliniyor mu? Daha önce de bu soruyu sormuştum ama çok net yanıtlar yoktu…

Hamit Görele-Kurtuluş ilişkisine bakacağım birkaç gün. Belki torunu Sonat Hanım biliyordur…

Bir de hayatına bakarken şöyle bir cümle gördüm: “(…)1935-1945 yıları arasında ise, boyayı formları eriten bir unsur olarak kullanmıştır.  Bu dönemde peyzajlarındaki konu genellikle, 1940-1955 yılları arasında yaşadığı Kurtuluş semtidir.”

Görele, Zümrüt Palas’ta yaşadı mı? Ya da Kurtuluş’ta neresiydi evi?

* Sergi metni Taha Toros Arşivi.

BU YAZIYI PAYLAŞIN:

WhatsApp
Email
Twitter
LinkedIn
Telegram
Facebook

YORUMLAR

2 Comments
  • G. B.
    Posted at 16:23h, 06 Nisan Cevapla

    Eski bilgileri yenileriyle harmanlamis gibisiniz. Fotograflar guncel evet ama bina kentsel donusumu beklemiyor artik. Eserler de bina da ‘yikariz-yenisini yapariz’ istegine karsin bin bir zorlukla tescil ettirilmis durumda. Hem meskenin hem kentin hafizasini, hem de kultur varliklarini korumak icin bu konularin gorunurlugunu dogru ve referansli bilgiler ile duzenli takiple beraber arttirmak anlamli olacaktir.

    • Nilay Örnek
      Posted at 12:10h, 20 Nisan Cevapla

      Fotoğraflar da yazı da belirtilen tarihe aittir. Evet bu sitedeki tüm yazılar “-varsa- eski ve yeni bilgileri” harmanlayarak yazılıyor. En güncel en süper bilgiler her zaman bizim de dileğimiz. Bu binayı keşfetmem, içinde kendisine daire gösterilen bir arkadaşıma “Burayı al iyi yatırım olur, yakında yıkılacak” bilgisiyle satılmak istenmesidir. Arkadaşım çok üzülerek beni aradı, binaya gidip fotoğraf çekip bu kısa metni yazdım. “Hem meskenin hem kentin hafızasını, hem de kültür varlıklarını korumak için bu konuların görünürlüğünü doğru ve referanslı bilgiler ile düzenli takiple beraber arttırmak anlamlı” tabii ki. Buradaki bilgiler hep referanslıdır, burada arkadaşım tanınmış da biri isminin yer almasını istemedi. Ben başka işi olan, freelance çalışan bir gazeteciyim, adım sanım neler yaptığım çok belli. Bu işi gönüllülükle, rızamla, kişisel bir emekle yapıyorum. Bu sitede 400’ü aşkın bina var, sitenin her yerinde sistemin nasıl işlediğine dair bilgiler de bulabilirsiniz. Ben yazarım, kollektif bilgilerle metin genişler, yenilenir, başkalaşır. Hatalar düzelir. Siz de adınızı, kaynağınızı yazarak binanın tescil edilme bilgisini bana verebilirsiniz, ben de bunu metne mutlulukla eklerim. Aksi halde mesajınız bir insanı daha iyisini yapmaya değil bu kadar emeği üst perde küçümsemekten ileri gitmiyor benim açımdan. Belki başkasına bu tür metinler motive edici oluyordur. Ama isimsiz bir üst perde bana iyi gelmiyor, “Bırak ya bu işi” diyorum kendime… Belki anlamlı olan “Emeğiniz için teşekkürler, ben bilmem kimin, binayı tescillettik haberiniz olsun” gibi basit bir mesajdır. Saygılar

Post A Comment

DİĞERLERİ

Ulus

Ankara Tenis Kulübü

kapsul.com.tr benim çok sevdiğim ve yararlandığım bir oluşum. “Türkiye ve dünya gündemini senin için takip edip özetler, her gün aynı saatte sana ulaştırır” diyorlar sitede kendilerini tarif ederken; iyi de bir özet. Abone oluyorsunuz, size sizin seçtiğiniz saat aralığında haberler geliyor. Sitenin Genel Yayın Yönetmeni

Devamı »
Gümüşsuyu

Karaağaç Apartmanı

Siteyi “kurcalayanlar” belki fark etmiştir, pek çok seçeneğe göre bina sınıflandırması var… Metinde adı geçen, “tanıyor olabileceğiniz kişilerin” adıyla da arama yapabilirsiniz, mimarlara göre de… Villalar, köşkler ya da apartmanlara da bakabilirsiniz; dönemine, tarzına, semtine ya da özel niteliğine göre de okuma yapabilirsiniz… Önemli bölümlerden

Devamı »
Bahariye

Röntgen Apartmanı

Anladığım Yeldeğirmeni’nde de bir Röntgen Apartmanı varmış, hem de bir kız yurdunun karşısında… Ama bizim Röntgen Apartmanı başka. “Kadıköy’de, Bahariye Caddesi’nde Süreyya Sineması’nın karşı sırasında Türkiye’nin ilk kadın radyoloji uzmanı / röntgen mütehassısı Saadet Gören’e ait imiş.  Google’dan baktım, benzer apartmanlar buldum ama kendisini bulamadım.

Devamı »
Zeyrek

Zeyrek Çinili Hamam

Yıllar önce çinileri sökülüp satılmasaydı bugün ilk fotoğraftaki gibi görünecekti. (İlk kare Yasser Bunni tarafından 3 boyutlu- çiniler duvara işlenerek elde edilmiş bir görüntü). Ama yine de çook güzel! Zeyrek Çinili Hamam’ı ilk 17. İstanbul Bienali’nde 2022 Ekim’inde görüp hayran olmuştum. Hamam, o dönemde sergiler

Devamı »
Kızılay

Ajans Türk Binası

Türkiye İş Bankası Kadıköy Şube ve Lojmanları, ardından da pek çok Türk filminde başrolde olan Muammer Karaca Evi  vesilesiyle, Türkiye’nin kendi bürosunu açan ilk kadın mimarı Perran Doğancı‘dan söz açmıştım. Perran Hanım ile ilgili dosyamı -şimdilik- Ankara’daki -eski- Ajans Türk Binası ile bitireyim. MARKA, KALİTE

Devamı »
Basınköy

Namık Kemal Apartmanı

Gazeteci Umur Talu ile çok kısa dönem, biraz da mesafeli olarak çalışabildik. Ama kendisini çok beğenir, severim.  Tahayyülüm öyle ki, o ve ailesi, İstanbul, evler, mahalleler açısından anı zengini insanlar… “Bize bir ev, bir bina yazar mısınız?” dedim, kırmadı beni. Kısa süre içinde bir yazı

Devamı »
Tomtom

Atlas (Konstantinapoli) Apartmanı

İstiklal Caddesi’ni kesen en meşhur sokaklardan, adı Mason locasıyla da anılan Nuri Ziya Sokak’taki (aslen Nur-u Ziya malum) Belvü Apartmanı‘nından bahsederken yanındaki binaya dair merakımdan da bahsetmiştim. Fransız Sarayı ile Belvü arasında kalan yapı hep ilgimi çeker; pek bir gizemli, isimsiz… “Atlas Apartmanı” ismini bulmam

Devamı »
Büyükada'nın Yaşlanmayan Modernleri
Hasan Çalışlar Arşivi

Çok sevdiğim mimar Hasan Çalışlar’ın, Instagram’da oluşturduğu ve “Büyükada’nın Yaşlanmayan Modernleri” adını verdiği arşivine, bundan sonra sitenin bu bölümünden ulaşabileceksiniz.