Mühendis İbrahim Galip Bey Apartmanı

Bugünkü adıyla Akar Palas… Bu apartmanı Üçler Apartmanı ile okumanızı tavsiye ederim.

Genellikle dev blok yapıları ben pek sevmem. Bu yüzden de Gümüşsuyu’nda, İnönü Caddesi üzerinde her ama her gün, hemen hemen her açıdan görüp de hiç fotoğraflamadığım yapılardandır; 

Bugünkü adıyla Akar Palas ve ismi hiç değişmeyen Üçler Apartmanları.

Benim gözümde yan yana duran iki dev apartman. 

Hele de o Üçler, pembe rengi, yenilenmesine rağmen yine dökülen hali, pimapenlerle (yazık sanki bu durum pimapen markasının suçu gibi söylüyoruz ya, ne garip; bir marka yaratıyorsun, kötü kullanım yüzünden zevksizlik sembolü gibi anılıyor! Neyse…) kapatılmış balkonlarıyla değil beğenmek bakmamaya çalıştığım yapılardan.

DÖNEMİNE GÖRE DEĞERLENDİRMEK

Ama işte pek de beğenmediğim bu iki apartman bana çok şey öğretti.

Öncelikle, apartman sevdamın ilk zamanlarında bu binaların ‘eski halleriyle’ karşılaştığımdan, eleştirmeden önce geçmişe bakmanın yararlı olduğunu gördüm.

İpuçlarını doğru görmenin önemini fark ettim.

ÇİFTEVAV SOKAK

Meğer o dev blok, 5 katlı bir apartman olarak başlamış hayatına… 

İlk, Mühendis İbrahim Galip B. Apartmanı (Mühendis Fescizade İbrahim Galip Bey Apartmanı da denebilir) yapılmış.

Fotoğraflarda da görüyorum ki, sokağın ismi şimdi olduğu gibi 1930’da da Çiftevav. Ancak o dönem Çiftevav’ın girişi Alman Konsolosluğu ile Galip Bey Apartmanı’nın yanından başlarken, şimdi yine Alman Konsolosluğu ve Galip Bey Apartmanı’nın bitişiğine inşaa edilen Üçler Apartmanı’nın yanından başlıyor.

Bu arada ‘ÇifteVav’i ismini de çok severim, maalesef video kaydı internette yok ama Levent Erden, yıllar önce NTV’deki İstanbul Kafası adlı ilk programında bu ismin hikâyesinin peşine düşüyordu. Pek güzel hikâye o da… Bulursam buraya ekleyeceğim.

MİMAR ABİDİN’DEN OKUYALIM

Binayı, Arkitekt dergisinin ismi henüz ‘Mimar’ iken 1931 yılında orada yayımlanan yazıdan alıntılarla tanıyalım.

Mimar Abidin, şöyle anlatmış (1931-11-12 Sayfa: 355-364): 

“Bütün teferrüatında yapı sahibinin münevver arzulan ve mimarın san’atkâr fikir ve kaleminin birleşmesile ikmal edilen bu bina, İstanbul’da esefle gördüğümüz zevksiz birer menfaat mahsulü binlerce çirkin ve acayip apartmanlardan büsbütün farklı olmuştur.

Mühendis İbrahim Galip, yapısının mimari bir kıymet ve hususiyeti haiz ve konforlu olması için şayanı şükran fedakârlıklarda bulunmuştur. Arsa Ayaspaşa’dan Kabataşa inen dik bir sırt üzerindedir.

Hesabatı mühendis Yakup (İnşaat idarei fenniyesi) yapmıştır. Proje ve detayları mimar Hüseyin (İnşaat idare, fenniyes) tatbik etmiştir. Döşemeler ses nakletmemesi için betoın arme kirişler arasına mücef* bloklar konarak teşkil edilmiştir. Harici dolgu duvarlar araları 10 santim boş bırakılmış iki sıra delikli tuğladan yapılmıştır. Bu iki sıra tuğla 50 santimde bir bağlantı teşkil edecek surette örülmüştür. (…) 

‘MOZAYİK’ ÇİNİ KAPLI

“Salon döşemeleri parke, holler ksilölit, servis koridoru, banyo, mutfak ve ofis zemini 10X10 eb’adında yerli mozayik çini döşenmiştir.

Pencereler kanatlıdır ve içeriye doğru açılırlar. Denize bakan camlar yalnız da silinebilsin diye yukarı doğru açılırlar. (Şimdi maalesef alakası yok). 

Kapılar içerisi çatkılı ve iki tarafı düz kontrplak kaplıdır. Yağlı boyalar ripolindir. Yalnız beşinci kat çerçeve ve kapılarına elektrikli pistole ile Duco boyası tatbik olunmuştur. Binanın harici kapısı meşedir. Kenarları mermer süveli ve arkasında gizli, renkli ışık tertibatı olan buzlu camlıdır. Asansör merdivenin ortasında ve çatkısı nikel kaplamalı jivre camlı bir çerçeve ile mahfuzdur. Çatı kısmen teras halindedir. Teraslar meyil betonu üzerine ruberoit konarak ve bunun üzerine de pirinçleri Bursa taşından yapılmış yerli mozayik çini kaplanmıştır.

DEMEK TERAS VE HAVUZ VARDI!

“(…) Çatı kısmen teras halindedir. (…) Yapı sahibinin ikametine mahsus olan beşinci kat detay itbariyle diğer katlardan biraz farklıdır. Holde fonu stuck, kenarları ve zemini mermer olan bir havuz yapılmıştır (Ne; havuz mu?). Hol ve salon tavanlarında hususî ışık tertibatı vardır. Bina caddeden biraz geride yapıldığı için (tabii ki şimdi öyle değil) önde alçak bir duvarla çevrili ufak bir bahçe bırakılmıştır. Bahçenin küçük medhali çok sade ve çok güzeldir.”

Şimdi bu bina bir apartmandan çok ofislerin olduğu bir bina. 

Muhtemelen üzerinde teras yok (hatta kat eklenmiş diyeceğim, emin olamıyorum ama bir taraftan da metindeki 5 kat olmuş 7 kat.)

* Mücef, içi boş demekmiş

BU YAZIYI PAYLAŞIN:

WhatsApp
Email
Twitter
LinkedIn
Telegram
Facebook

YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış.

Bir yorum yazın

DİĞERLERİ

Nişantaşı

Kilimli Konak

Seneler önce, onu ilk bir ‘gece’ gördüm. O resim gece daha belirgin. Cama yapışıp Resimli Apartmanlar serim için yansımasız bir fotoğraf çekmeye çalıştım. İçindeki resmin Ercümend Kalmık’a ait olduğunu ise, Gümüşsuyu’ndaki Ercümend Kalmık Müzesi‘ni yazarken fark ettim. Binanın mimarı Ali Mukbil Gökdoğan.  Gökdoğan, Türkiye’nin imarı

Devamı »
Gümüşsuyu

Türel Apartmanı

İlk Netflix’teki Metin Akpınar belgeselinde duydum. Akpınar, -sanırım Salak Milyoner filminin çekimleri sırasında misal- Ertem Eğilmez’in Gümüşsuyu’ndaki evinde toplanıp gırgır şamata çalışmalarını anlatıyordu. Duyduğum an, “Ben bu apartmanı bulayım” dedim. Ardından Gümüşsuyu-Ertem Eğilmez vs. ararken, usta yönetmenin oğlu Ferdi Eğilmez’in tweet’ine rastladım: “Gümüşsuyu burası. Arzu

Devamı »
Şişhane

Décugis Evi

Meşrutiyet Caddesi ile Tünel meydanına çıkan merdivenlerin köşesindeki bina. “Miss Pizza’nın karşısında Sushi Express’in olduğu yapı” desem…. İstanbul’u, oraları bilen bilir. Artık bir otel… Bodrumuyla birlikte 4 katlı tasarlanmış, sonradan 6 kata yükseltilmiş. Bir penceresinin kilit taşından anlıyoruz ki, yapım yılı 1895.  Levanten Décugis ailesi

Devamı »
Karaköy

Ömer Abed Han

Efemera tutkunu bir illustratör olan Oya Başkara’nın 1900’lerin başından itibaren Türkiye’nin sosyal hayatını “fotoğraflarla” ve Oya’nın giyim kuşam tarihi bilgisiyle izleyebileceğiniz bir hesabı var: @raantique Çok severek izliyor ara ara da Oya’yı “Şu ev nerede şimdi acaba? Burası hangi bina? Sen bana bir bina yazsana”

Devamı »
Kuzguncuk

Hayri Onur Yalısı

“Çağdaş sanatın Türkiye’deki öncülerinden Füsun Onur (ikili fotoğrafta sağda) ile ablası İlhan Onur, doğup büyüdükleri ve halen yaşamakta oldukları Kuzguncuk’taki Hayri Onur Yalısı’nı, ileride müze-ev olarak ziyarete açılması ve içeriğini Arter’in oluşturacağı misafir sanatçı programlarına ev sahipliği yapması arzusuyla Vehbi Koç Vakfı’na bağışlama kararı aldılar.” Bana gelen basın bültenindeki haber bu idi… Ancak ben aynın

Devamı »
Asmalımescit

Bilgir Han

Yıllar yılı fotoğrafladığım binalardan biri; İstanbul Asmalımescit Sofyalı Sokak’ta (eskiden Refik olan meyhanenin karşısı) Bilgir Han. Dışının yeniden renklendirilişi pek benlik olmasa da art nouveau yapısıyla her daim dikkat çekici. Kapısını açık yakalarsanız da, -bakımsızlığına rağmen- girişteki desenler gerçekten merak uyandırıcı. E insan soruyor; “Bir

Devamı »
Datça

Datça Kocaev / Mehmet Ali Ağa Konağı

Fotoğrafları Halil Kendir’de gördüm ve vuruldum. O zaten Datça’daki bu özel yapıyı anlatmıştı ama burada da, bu arşivde de olsun istedim. Bana 70 küsur kadar fotoğraf gönderdi ve konuk yazarım Halil Kendir: “Yöre halkı tarafından ‘Kocaev’ olarak adlandırılan ‘Mehmet Ali Ağa Konağı’ (1791-1801) yalnız Datça’da

Devamı »
Büyükada'nın Yaşlanmayan Modernleri
Hasan Çalışlar Arşivi

Çok sevdiğim mimar Hasan Çalışlar’ın, Instagram’da oluşturduğu ve “Büyükada’nın Yaşlanmayan Modernleri” adını verdiği arşivine, bundan sonra sitenin bu bölümünden ulaşabileceksiniz.