Karaköy Gümrük Restoran… Şaka maka 10 yılını doldurmuş; açılışı 2014. (Türkiye’deki restoran yaşlarına köpek yaşı gibi bakmalıyız bence; her 10 yaşı, insan ömrüne benzerlikle anlatmak için 3 ya da 4 ile çarpmalıyız. Nasıl fikir?:) Neyse…)
Önünden geçerken mimar imzasını görüp iki satır bir şey yazayım derken binanın restorasyonunu bir arkadaşımın, mimar-restoratör Yavuz Çelenk’in yaptığını hatırladım. Ve hemen ona mesaj attım. Klasik Yavuz hareketi, Bodrum’da mandalina bahçesinde ya da motosikletle bir seyahatte olabilir, fark etmez, siz böyle bir şey sorduğunuzda her şeyi cebinde taşıyormuşcasına anında size fotoğraf-belge gönderebilir. Ve yine öyle yaptı.
Binanın eski ve yeni halleri, Pervititch haritasındaki yeri derken birkaç dakika içinde bana pek çok fotoğraf attı. Böyle kolaylıklara alışkın değilim, mutluluktan ağlayacaktım.
BİR MEKANIN SİTESİNDE BİNA BİLGİSİ, ŞAHANE!
Sonra Türkiye’de başka alışık olmadığım bir başka durum; Karaköy Gümrük Restoran’ın sitesine girdiğinizde bina – tarihçe bilgisi var!
“Eski Gümrük Müdürlüğü binası, zemin kat üzerine teras katı ile birlikte 4 katlı olarak, 1905 yılında inşaa edilmiştir. Binada yer alan ve Cedid Han üzerinde yer alan bilgiye göre imza, Rum Mimar İoannis Karagiannis’e aittir. İmza metni ise (Osmanlıca) Mimar Karazyani şeklindedir. (…) Terazi Turizme ait bir diğer işletme ise Ara Kafe’dir”.
Şahane değil mi?
YENİ YENİ HANLAR…
Pervititch haritasına dikkatli baktığımda parselde iki yapı var; Karaköy Yeni Han ile Küçük Cedid / Cedid Han. (Aslında isimler de bana enteresan geldi, Yeni Han yanında Cedid Han. Çünkü Cedit de ‘yeni, yenilik’ demek. İki yeni yan yana gelmiş).
Bugünse dışardan baktığınızda orası 3 ayrı blok bina görünümünde…
Karaköy Gümrük, bugün Gümrük Sokak no 4’te, ana girişi orada. Pervititch haritasında önündeki sokağın ismi yerine bir cami var ki o da Karaköy Bektaş Mehmet Efendi Mescidi.
Yandaki sokağın ismi bugün de aynı, Karantina Sokak.
Karaköy Gümrük’e arka sokaktan da giriş var; orası Yemişçi Sokak imiş, şimdi Yemişçi Hasan Sokak.
İKİ CEDİD HAN’IN MİMARI AYNI ÇIKINCA…
Cedid Han’ı ‘google’layınca karşıma Kültür Envanteri’nden Tahtakale’de başka bir han çıktı.”Mimarı Ioannis Karagiannis olan bina 1895 yılında inşa edilmiştir. Cephesi neo-klasik ve neo-barok üsluptadır. Tahtakale Ticaret Merkezi Elektronikçiler Çarşısı olarak kullanılmaktadır”.
Aynı isimli iki hanın da aynı mimar tarafından yapılmış olması bana -isimlerini mimar koymadıysa-binaları yaptıranların da aynı kişi olabileceği hissini verdi.
Kendi notlarımda arama yaptığımda ise daha da şaşırdım. Hakkında hemen hemen hiçbir bilgi bulunamayan Rum mimar Ioannis Karagiannis, çok beğendiğim bir binanın daha mimarıydı; Beyoğlu Sıraselviler’de Changa Restoran’ın ilk binası olan yapının. Oradaki imzası ise Yunancaydı.
İKİ BİNA ARASINDAKİ ŞİMDİ KAPANAN KAPILAR
Bugün iki ayrı bina gibi görülen Karaköy Gümrük binası ile karşıdan bakıldığında solunda kalan yapının dış cephelerinin aynı olmasından ve Pervititch haritasında şüphelenerek tekrar Yavuz’a yazdım.
O da bana -yine hemen- iki bina arasında eskiden var olan ama şimdi tuğla ile örülmüş iki kapının fotoğrafını gönderdi. Demek ki, handan çok iki ayrı apartman binasını andıran bu yapılar, eskiden tek bir handı ya da bir şekilde çokça ilişki içindeydi.
Yavuz Çelenk, bana binadan bir imzalı tuğla fotoğrafı da gönderdi ki bu nadir olurmuş; tuğlayı yapan ustanın imzası!
DIŞ CEPHEDEN ANLAYAN YAZSIN:)
Bugün Karaköy Gümrük’ün olduğu bina, Ara Cafe’nin de sahibi olan Yaşar Kartoğlu’na ait.
Sitelerinde binanın yapılış tarihi olarak 1905’in verilme nedeni de, 1893-94 ve öncesine ait ticaret yıllıklarında adının geçmeyip 1905 tarihli Goad sigorta haritalarında yer alması olabilir (bunu da Nursel Gülenaz’ın bir tezi sayesinde tahmin ediyorum). Yani binanın, tam 1905 yılında olmasa da 1894 ile 1905 yılları arasında yapıldığını söyleyebiliriz.
Dış cephe yapısını görsel açıdan değerlendirebilen bir uzman yazarsa da sevinirim; ben çok beğeniyorum ama hangi dönem hangi tarz bilemedim.
Henüz yorum yapılmamış.