Marmara ve Sümer Apartmanları

Yapım Yılı: 1932

Güzel bina sevdamın nedenlerinden biri de bu iki binadır. Çünkü daha sıradan apartmanların, yazlık evlerin olduğu semtlerde oturan benim gibi çocuklar için -daha önce de söylemiştim- Vakko Fabrikası, -eski- Tercüman binası, Sümer ve Marmara gibi apartmanlar, Gümüşsuyu-İnönü Caddesi’ndeki binalar bir başkadır…

O başkalık dikkat çeker, o başkalık merak uyandırır, o başkalık hayaller kurdurur. 

Ben çocuktum ve bir gün böyle bir binada oturmak istiyordum.

Onun için bu iki binayla ilgili hiçbir metin benim için yeterli olmayacak. Üstelik iki binadan birinde korunması gereken insanlar oturmaya başladı ki, Vali Konağı fotoğraflama yasağına bir de buradaki güvenlikler eklendi. Güzelim alınlıkları, süslemeleri, binayı fotoğraflarken görülürseniz eğlenceli dakikalar başlıyor!

Neyse, konumuza gelelim…

EMEK SİNEMASI GİBİ YAPILARIN MİMARI

Üste eklenen ek katlara rağmen güzelliği bozulamayan bu iki apartmanın mimarı Rafael Alguadiş.

Rafael Bey’i nereden tanıyoruz? Hrant Dink’in ölüm yıldönümünde paylaştığım, Agos’a da ev sahipliği yapan Sebat Apartmanı.

Emek Sineması (eski ismiyle Melek), Opera (daha sonra İpek, Yeni Komedi Tiyatrosu), Artistik (daha sonra Sümer, Küçük Emek, Rüya) sinemaları, Miramar Apartmanı, Mensucat Santral Fabrikası… Hepsinde Alguadiş’in imzası var.

1929-30’da yapımına başlanan, Nişantaşı’nda Vali Konağı’nın karşısında yer alan Sümer ve Marmara Apartmanları aynı zamanda Resimli Apartmanlar serimde de yer almıştı; girişte Nikolay Kalmikoff’a ait duvar resimleri var.

81 YIL SONRA ADINA TABELA

Rafael Alguadiş yaşarken hiçbir binaya ismini yazmamış ama ‘Emek yıkımının’ ardından oğlu Jak Alguadiş’in önerisi üzerine, mimar Hasan Kuruyazıcı’nın desteğiyle, tasarımcı Metin Deniz tarafından hazırlanan isim tabelası, apartmanların yapılışından 81 yıl sonra 26 Haziran 2013 Çarşamba günü düzenlenen törenle cephedeki yerini almış.

RESSAM İLE İŞBİRLİĞİ

Bu vesileyle Karel Valansi’nin Şalom Gazetesi için mimarın oğlu yazar Jak Alguadiş ile -benim için maden gibi- bir söyleşi yapmış.

Söyleşiden anlıyorum ki, bu tabelanın asılmasına da vesile olan mimar Hasan Kuruyazıcı,  Rafael Alguadiş’in evraklarını da bir araya getirip güncellemiş.

Rus ressam Nikolay Kalmikoff (Rus Devrimi sonrası Türkiye’ye gelip Naci Kalmukoğlu adını almış), 1930’larda pek çok binaya giriş resmi yapmış. Onunla çalışan Rafael Bey, binaların iç süslemeleriyle de çok ilgiliymiş. Bu arada Kalmikoff, Rafael Bey’in eşi Elda’nın da bir portresini yapmışmış.

BU YAZIYI PAYLAŞIN:

WhatsApp
Email
Twitter
LinkedIn
Telegram
Facebook

YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış.

Bir yorum yazın

DİĞERLERİ

Harbiye

Uğur / Teodoridis Apartmanı

Uğur Apartmanı, Şişli’de önünden sıkça geçtiğim bir bina. Zafer Sokak’taki birçok binayı bayağı severim ben zaten. Uğur da görkemlidir. -Tarifte yanılmıyorsam- eklektik, art nouveau cephe dikkat çeker.  Bir de şanslı, mimarı belli olan binalardan. Karşıdan bakıldığında sağ köşesinde Osmanlıca ve Fransızca bir metinle “A. Mavpodoglou

Devamı »
Darıca

Necmi Şahin Yalısı

Pek beğendiğim Suriçi’nin Sesleri @matruskaninhici adlı hesapta fotoğraflarla birlikte şöyle yazıyordu: “Aşırı sevdiğim 1977 yapımı İstasyon filminde Cüneyt Arkın’ın şu an hiç sevmediğim Hülya Koçyiğit’i kaçırdığı hoş ve akılda kalıcı yapı, Darıca Bayramoğlu’ndaki Üçburunlar Yarımadası’nda. Yapının -varsa- ismine, mimarına ilişkin bilgi bulamadım. Bilen varsa…” Aaa

Devamı »
Adalar

Rıza Derviş Villası Yeniden: Kulüp’teki O Ev

Pek çok kişi dün-bugün bana sormuş; “Nilay Hanım, Netflix-Kulüp’teki Fikret Kayalı’nın evini biliyor musunuz? / Kulüp dizisindeki o villa nerede?” Bilmez miyim:) Dizinin ilk sezonunda Raşel Salomon Aseo – Apelyan Apartmanı‘nı yazmıştım; bu sezon da, Rıza Derviş Villası‘nı bir kez daha, yeni metin ve fotoğraflarla hatırlatayım.

Devamı »
Göztepe

Emiroğlu Apartmanı

Malum binalara algım açık, bir güzel apartman gördüğüm an, “Bana yazar mısınız sizin apartmanı?” diye soruyorum. Eda Emiroğlu’nun @rapsodistanbul hesabında harika fotoğraflarla şöyle bir ifade gördüm: “Geçenlerde bizim aile apartmanına Mimar Sinan Üniversitesi’nde yüksek lisans yapan iki öğrenci uğramış. Hocaları Yakın Geçmişin Mirası ve Korunması

Devamı »
Moda

Ferit Tek Evi (Antipa Köşkü)

Manzarası, güzel binaları, çay bahçeleriyle Moda’nın en güzel sokaklarından biri; eski adıyla Devriye, uzun yıllardır Ferit Tek Sokak. Peki Ferit Tek kim? En kısa tanımıyla, siyasetçi, diplomat, yazar; Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk İç işleri Bakanı. Paris, Londra, Varşova ve Tokyo’da büyükelçilik yapmış biri. Benim için eşi Müfide

Devamı »
Fatih

Osman Nuri Ergin Evi

Ben sokak isimlerinin -özellikle İstanbul’da- değişmesinden pek de hazzetmem. Vatandaşların koyduğu sokak isimleri bilgi verir… Sokak ismi kimi zaman oradaki bir çiçekten bahseder, kimi zaman da sokağın dik yokuşuna gönderme yapar. Ama tabii bu 1920’lerde sorun olmuş. Çünkü çok fazla mükerrer sokak ismi var. Onlarca

Devamı »
Eminönü

Sadıkiye Han

Bina Eminönü’nde; ismi Sadıkiye Han. O kadar güzel ki her ayrıntısı.  Alnında dönemin önemli çay ithalatçılarından İsagulyan’ın Osmanlıca, Ermenice ve Fransızca duvar reklamı var. Ama fotoğraflara da bakın. Bu han “koruma kararı çıkmış” bir bina. Her yerine ayrı özensizlik (ağır kelimeler kullanasım var da…)  Ben

Devamı »
Büyükada'nın Yaşlanmayan Modernleri
Hasan Çalışlar Arşivi

Çok sevdiğim mimar Hasan Çalışlar’ın, Instagram’da oluşturduğu ve “Büyükada’nın Yaşlanmayan Modernleri” adını verdiği arşivine, bundan sonra sitenin bu bölümünden ulaşabileceksiniz.